Η Σαμαρίνα βρίσκεται στην Βόρεια Πίνδο χτισμένη σε υψόμετρο 1.600 μέτρων στις πλαγιές του όρους Σμόλικα. Απέχει από την Θεσ/νίκη 250 χιλ. και την Αθήνα 532 χιλ.

Στην Σαμαρίνα κατά την αρχαιότητα την περιοχή, την κατοικούσαν οι Βόϊοι και οι Παραυαίοι ή Περραιβοί νομάδες, που το χειμώνα κατοικούσαν στον κάμπο της Θεσσαλίας και το καλοκαίρι ανέβαιναν στην Πίνδο. Τέτοια ακριβώς ήταν και η σύγχρονη ζωή των Βλάχων, που μάλλον αποτελούν τη συνέχεια αυτού του Ελληνικού φύλου. Η Σαμαρίνα υπήρχε σαν συνοικισμός στη θέση Παλίτα από την εποχή του Φιλίππου και του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Με το πέρασμα των χρόνων δημιουργήθηκαν διάφορες Κατούνες όπως στην θέση Σκούρτζια, και Τσιούκα. Οι Κατούνες ήταν οικισμοί από διάφορες φάρες κτηνοτρόφων, που ήταν συσπειρωμένοι γύρω από τον ανώτατο άρχοντα, τον τσέλνικα. Από την περιοχή της Βόρειας Πίνδου ο βασιλεύς των Μακεδόνων Φίλιππος, στρατολογούσε στρατιώτες και επάνδρωνε τις περίφημες Μακεδονικές φάλαγγες και το ιππικό του. Ύστερα από τη νίκη των Ρωμαίων επί του τελευταίου βασιλιά των Μακεδόνων Περσέα, τον Ιούνιο του 168 π.Χ., η Μακεδονία έγινε Ρωμαϊκή επαρχία. Οι Ρωμαίοι εγκατέστησαν φρουρές στις ορεινές διαβάσεις της περιοχής, ενώ παράλληλα στρατολόγησαν ντόπιους κατοίκους για τις Ρωμαϊκές λεγεώνες. Η μακρόχρονη παραμονή των ορεινών Ελλήνων στο Ρωμαϊκό στρατό και η αναγκαστική εκμάθηση της Λατινικής γλώσσας, ήταν οι αιτίες της γένεσης του Κουτσοβλαχικού ιδιώματος. Το χωριό ως το τέλος του 17ου αιώνα αναπτύχθηκε γρήγορα, ο πληθυσμός του αυξήθηκε και το χωριό ευημερούσε οικονομικά. Η μεγάλη όμως οικονομική άνθηση και πολιτιστική ακμή έγινε  κατά τα τέλη του 18ου αιώνα, και κράτησε σχεδόν εκατό χρόνια (1770 - 1880). Κατά την διάρκεια την Οθωμανικής κυριαρχίας η Σαμαρίνα έμεινε ελεύθερη παρόλο που πολλές φορές οι Τουρκαλβανοί επιδρομείς προσπάθησαν για το αντίθετο. Η Σαμαρίνα ήταν παρούσα σε όλους τους απελευθερωτικούς αγώνες του Ελληνικού Έθνους, γεγονός που το πλήρωσε με αφαίμαξη του πολυάριθμου πληθυσμού της. Μετά την αποτυχημένη επανάσταση του Ορλώφ στα 1770, κάτω από τον φόβο των αντιποίνων, πολλές οικογένειες εγκατέλειψαν τη Σαμαρίνα και εγκαταστάθηκαν στη Σιάτιστα, τη Νάουσα, τη Βέροια την Κατερίνη και μέχρι τη Θεσ/νίκη. Στα 1808, υπό τις πιέσεις του Αλή - πασά, έγινε δεύτερη μετακίνηση πληθυσμού, αφού πολλοί Σαμαριναίοι εγκαταστάθηκαν σε άλλα μέρη, μέχρι τα Πορώια Σερρών. Το καλοκαίρι του 1871 επιδημία χολέρας αποδεκάτισε τους κατοίκους του χωριού και συνετέλεσε στην μετακίνηση των κατοίκων. Το 1881 η Θεσσαλία προσαρτάται στην Ελλάδα. Έτσι η νομαδική μετακίνηση περιορίσθηκε, αφού οι Σαμαριναίοι κτηνοτρόφοι ήταν αναγκασμένοι να εφοδιάζονται με διαβατήρια και να πληρώνουν διπλό φόρο στους Τούρκους. Ακόμη, η μετανάστευση των παλικαριών της Σαμαρίνας στην Αμερική στα τέλη του 19ου αιώνα, έφερε την παρακμή στου χωριό. Η ακμή της Σαμαρίνας άρχισε ξανά μετά την απελευθέρωση της Μακεδονίας, το 1912.

Από την Σαμαρίνα σε κοντινή απόσταση βρίσκεται το χιονοδρομικό κέντρο της Βασιλίτσας το οποίο είναι χιονισμένο τους περισσότερους μήνες του χρόνου και δίνει τη δυνατότητα στους επισκέπτες για πολλές χειμερινές δραστηριότητες. Από τον Μάϊο έως Νοέμβριο μπορείτε να επισκεφτείτε από αγροτικούς δρόμους την Κόνιτσα, είτε βόρεια του χωριού μέσω Αγίας Παρασκευής, είτε ακολουθώντας την διαδρομή Δίστρατο - Άρματα - Πάδες - Παλαιοσέλι - Ελεύθερο. Από εκεί μπορεί κανείς να επισκεφτεί και τα Ζαγοροχώρια. Άλλος πανέμορφος προορισμός είναι η Βάλια Κάλντα, ο γνωστός Εθνικός δρυμός, ανάμεσα στα χωριά Περιβόλι και Μηλιά. Αν ακολουθήσετε τον δρόμο βόρεια του χωριού βρίσκεται η Αετομηλίτσα, το Ντένισκο όπως ονομάζεται στα Βλάχικα, και ο Γράμμος. Τέλος, από τον Ιανουάριο μέχρι τέλος Ιουνίου ο ποταμός Βενέτικος προσφέρεται για Rafting.

• Ξενώνας Κυπαρίσση Τηλ: +30-2462095253
• La noi - Παπαγεωργίου Τηλ: +30-2462095660
• Τσαγκούρης Δ Τηλ: +30-2462095216
• Αφοι Παρλίτση Τηλ: +302462095279
• Ο Γέρο Σμόλικας - Αφοι Αβέλα Τηλ: +30-2462095278-95281
• Γιώτσας Χρήστος Τηλ: +30-2462095242
• Η Ωραία Σαμαρίνα - Μιχάλης Πάσχος και Υιοι Τηλ: +30-24620 95247
• Τσακνάκης Τηλ: +30-24620 95276

Η Σαμαρίνα στην πλατεία της έχει ταβέρνες που σερβίρουν ημιάγρια ζώα ελευθέρας βοσκής, κεμπάπ προβάτου, χοιρινού και μοσχαρίσιου, κοκορέτσι, σπληνάντερο, τηγανιά από αγριογούρουνο, ψητό αρνί – κατσίκι - γουρουνάκι, πατσάδες, λουκάνικα παραδοσιακά , και τσιγαρίδες - καβουρμάδες. Το χειμώνα θα βρείτε σχεδόν όλα τα είδη κυνηγιού μαγειρεμένα με ντόπιες συνταγές.